Σε άρθρο στο i-Ygeia.gr ο χειρουργός κος Όθωνας Μιχαήλ γράφει για τη ραγάδα του πρωκτού

Η ραγάδα του πρωκτού είναι ένας μικρό τραυματισμός – σχίσιμο στον λεπτό ιστό που καλύπτει τον πρωκτό. Προκαλείται από την σκληρή σύσταση των κοπράνων ή από σύσπαση του μυϊκού δακτυλίου στο τέλος του πρωκτού.

Οι ραγάδες είναι ένα σύνηθες φαινόμενο στα βρέφη, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε ανθρώπους όλων των ηλικιών. Οι περισσότερες ραγάδες επουλώνονται και θεραπεύονται με απλές αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες, όπως είναι η αύξηση στη λήψη φυτικών ινών. Κάποιοι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν φαρμακευτική αγωγή ή ακόμα και χειρουργική αντιμετώπιση.

Συμπτώματα

Τα σημάδια και συμπτώματα της ραγάδας του πρωκτού είναι:

• Πόνος, ισχυρός σε αρκετές περιπτώσεις, κατά την διάρκεια της κένωσης
• Πόνος μετά την κένωση που μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες
• Εμφάνιση ζωηρού ερυθρού αίματος στο χαρτί, στη λεκάνη ή αναμεμειγμένο με τα κόπρανα
• Κνησμός ή τσούξιμο στον πρωκτό
• Μια εμφανής πληγή στην περιοχή του πρωκτικού δακτυλίου
• Μια μικρή περίσσεια δέρματος στην περιοχή της ραγάδας

Αίτια ραγάδας του πρωκτού

Τα συνήθη αίτια για την ραγάδα του πρωκτού είναι:

• Τα σκληρά κόπρανα
• Η δυσκοιλιότητα και η έντονη προσπάθεια κατά την κένωση
• Χρόνια διάρροια
• Φλεγμονή της πρωκτικής περιοχής και παθήσεις όπως η νόσος του Crohn
• Φυσιολογικός τοκετός

Λιγότερο συχνά αίτια είναι:

• Καρκίνος πρωκτού
• HIV
• Φυματίωση
• Σύφιλλη
• Έρπης γεννητικών οργάνων και πρωκτού

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης ραγάδας πρωκτού είναι:

• Βρεφική ηλικία: Πολλά βρέφη εμφανίζουν ραγάδα χωρίς να μπορεί να εξηγηθεί επακριβώς το αίτιο.
• Πάροδος της ηλικιας: Με την πάροδο των ετών και λόγω της χαμηλότερης κυκλοφορίας αίματος στην περιοχή, μπορεί να δημιουργηθεί τραυματισμός του δακτυλίου και εμφάνιση ραγάδας.
• Δυσκοιλιότητα: Ο πιο σημαντικός παράγοντας τραυματισμού του βλεννογόνου του πρωκτού.
• Τοκετός: Συνήθως μετά τον τοκετό, πολλές γυναίκες εμφανίζουν ραγάδα.
• Νόσος Crohn
• Παρά φύσιν σεξουαλική δραστηριότητα και τραυματισμός

Επιπλοκές

Οι επιπλοκές της ραγάδας μπορεί να είναι:

• Αποτυχία επούλωσης: Η αποτυχία της επούλωσης για χρονικό διάστημα άνω των 6 εβδομάδων χρήζει συνήθως περαιτέρω παρέμβασης.
• Υποτροπή: Οποιοσδήποτε έχει εμφανίσει έστω και μια φορά ραγάδα, είναι υποψήφιος για υποτροπή λόγω του ουλώδους ιστού που έχει δημιουργηθεί.
• Ραγάδα με επέκταση στους παρακείμενου μύες: Μια σοβαρή κατάσταση με ιδιαίτερα θορυβώδη συμπτώματα και περίπλοκη χειρουργική θεραπεία.

Διάγνωση ραγάδας του πρωκτού

Η αρχική διάγνωση της ραγάδας του πρωκτού είναι εφικτή με την απλή δακτυλική εξέταση και την πρωκτοσκόπηση.

Η οξεία ραγάδα εμφανίζεται σαν ένα φρέσκο σκίσιμο, όπως για παράδειγμα το σκίσιμο από χαρτί.

Η χρόνια ραγάδα εμφανίζεται σαν μια επουλωμένη πληγή με οίδημα και παρουσία περίσσειας δέρματος και με μια συνοδό αιμορροΐδα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρωτοπαθής ραγάδα εμφανίζεται σε ένα κατά τα λοιπά υγιή πρωκτικό σωλήνα. Με την δακτυλική εξέταση (εάν είναι εφικτή, επειδή μπορεί να είναι ιδιαίτερα επώδυνη, κυρίως στην οξεία φάση), ανευρίσκεται εύκολα η ανοικτή τραυματική επιφάνεια και επιβεβαιώνεται ο σπασμός, ενώ η υπερτροφική πρωκτική θηλή μπορεί να γίνει αισθητή στην κορυφή του δακτύλου. Επιπρόσθετα, στην περίπτωση της χρόνιας ραγάδας ψηλαφάται η σκλήρυνση και η ίνωση της βάσης αλλά και των πλάγιων τοιχωμάτων. Εάν η ψηλάφηση δεν είναι εφικτή, θα πρέπει να γίνει σε δεύτερο χρόνο, για να αποκλειστούν άλλες βλάβες στο κατώτερο ορθό, όπως καρκίνωμα ή πολύποδες.

Άλλες μέθοδοι διάγνωσης αποτελούν η εύκαμπτη σιγμειδοσκόπηση και η ολική κολονοσκόπηση

Θεραπεία ραγάδας του πρωκτού

• Θεραπεία οξείας ραγάδας

Για την θεραπεία της οξείας ραγάδας χρησιμοποιούνται  ήπια συντηρητικά μέτρα με ογκωτικά υπακτικά που προκαλούν φυσιολογική διαστολή στον πρωκτικό σωλήνα, ζεστά εδρόλουτρα που χαλαρώνουν τους σφιγκτήρες και τοπικά αναισθητικά, τα οποία συνήθως είναι αρκετά για την υποχώρηση των συμπτωμάτων περίπου στους μισούς ασθενείς. Βέβαια, το ένα τρίτο εξ’ αυτών θα υποτροπιάσει και ένα τρίτο από τους ασθενείς που υποτροπίασαν θα ανταποκριθεί εκ νέου σε ήπια συντηρητικά μέτρα.

Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει: α) τοπική εφαρμογή παραγόντων, υπό μορφή γέλης ή υπόθετων που ελαττώνουν τον τόνο του έσω σφιγκτήρα (νιτρογλυκερίνη, νιφεδιπίνη, διλτιαζέμη) β) τοπική ένεση botulinum toxin (botox) γ) διαστολές του δακτυλίου (δακτυλικές, πνευματικές, μηχανικές).

• Θεραπεία χρόνιας ραγάδας

Για τη θεραπεία της χρόνιας ή ανθεκτικής και υποτροπιάζουσας ραγάδας πρωκτού συστήνεται η χειρουργική αντιμετώπιση.

Οι βασικές τεχνικές αντιμετώπισης είναι δύο:

α) η ανοιχτή πλάγια έσω σφιγκτηροτομή κατά την οποία διατέμνονται οι ίνες του έσω σφιγκτήρα δια του βλεννογόνου του πρωκτού και

β) η υποδόρια ή κλειστή πλάγια έσω σφιγκτηροτομή κατά την οποία διατέμνονται οι ίνες του έσω σφιγκτήρα δια του δέρματος χωρίς να διαταμεί ο βλεννογόνος.

Η πλάγια έσω σφιγκτηροτομή – ανοικτή ή υποδόρια, προκαλεί πτώση της πίεσης ηρεμίας στον πρωκτικό σωλήνα και οδηγεί στη θεραπεία της ραγάδας. Αποτελεί την επέμβαση εκλογής στη χρόνια ραγάδα με ποσοστά επιτυχίας από 96-100%. Μια άλλη μέθοδος αποτελεί συνδυασμό χειρουργικής αντιμετώπισης και εφαρμογής BOTOX. Η νεαροποίηση της ραγάδας και η διήθηση του έσω σφιγκτήρα με botox μπορεί να θεραπεύσει μέχρι και 90% των ανθεκτικών σε φαρμακευτική θεραπεία ραγάδων, ενώ έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να εκτελεστεί και με τοπική αναισθησία.

Οι τεχνικές αντιμετώπισης της ραγάδας είναι αναίμακτες και ανώδυνες, δεν χρειάζονται παραμονή στο νοσοκομείο, η επάνοδος στην καθημερινότητα είναι άμεση και η βελτίωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών είναι εμφανής από την επόμενη κιόλας ημέρα.

Η χρήση σύγχρονων εργαλείων, όπως το Laser και το RF προσφέρουν πολλά πλεονεκτήματα στην χειρουργική αντιμετώπιση της ραγάδας πρωκτού, με κυριότερο την αποφυγή της ακράτειας και την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας υποτροπής.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο ιατρικο ηλεκτρονικό περιοδικό I-ygeia.gr

Για περισσότερες πληροφορίες και υπεύθυνη ενημέρωση επικοινωνήστε με τον κο Όθωνα Μιχαήλ, Γενικό Χειρουργό, Διευθυντή Χειρουργικής Κλινικής Ιατρικού Παλαιού Φαλήρου και Υπεύθυνο Τμήματος Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής, Τηλ.: 2109520070, 6944435931 | Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. | http://www.omichail.gr