Τα 2/3 περίπου όλων των κολονικών πολυπόδων είναι αδενώματα.
Η εξέλιξη ενός αδενωματώδους πολύποδα σε ΚΠΕ-Ο, αποτέλεσε ιστορικά το πρώτο (και ως εκ τούτου κλασσικό) μοντέλο μελέτης της έναρξης και της προώθησης της καρκινογένεσης στους ιστούς και βασίστηκε στην παρατήρηση ότι η πλειοψηφία των ΚΠΕ-Ο αναπτύσσονται σε έδαφος αδενωματώδους πολύποδα εντός χρονικού διαστήματος 7-12 ετών. Ο ρυθμός ανάπτυξης των αδενωματωδών πολυπόδων χωρίς να ακολουθεί γραμμική πρόοδο υπολογίζεται σε 0.5mm/έτος.
Παρ΄όλα αυτά, μικρό μόνο ποσοστό των πολυπόδων (5%) θα εξελιχθούν σε καρκίνο.
Ταξινόμηση. Με βάση τα ιστολογικά χαρακτηριστικά, οι αδενωματώδεις πολύποδες ταξινομούνται σε:
• Σωληνωτά αδενώματα.Αποτελούν το 80% των κολονικών αδενωμάτων και χαρακτηρίζονται από την ύπαρξη ενός δικτύου από αδενωματώδες επιθήλιο. Για να χαρακτηριστεί ένα αδένωμα ως σωληνωτό θα πρέπει να έχει >70% σωληνωτή σύσταση.
• Λαχνωτά αδενώματα. Αποτελούν το 5-15% των αδενωμάτων . Χαρακτηρίζονται από επιμήκεις αδένες που εκτείνονται από την επιφάνεια μέχρι το κέντρο του πολύποδα. Για να χαρακτηριστεί λαχνωτό ένα αδένωμα πρέπει να έχει τουλάχιστον >75% λαχνωτή σύσταση.
• Σωληνολαχνωτά αδενώματα.Αποτελούν το 5-15% των αδενωμάτων και έχουν 26-75% λαχνωτή σύσταση.
• Αδενωματώδεις πολύποδες με >25% λαχνωτή ιστολογική εικόνα
• Αδενωματώδεις πολύποδες με διάμετρο >1cm
• Αδενωματώδεις πολύποδες με υψηλόβαθμη δυσπλασία
• Αδενωματώδεις πολύποδες με διηθητικό καρκίνο
• Πολλαπλοί αδενωματώδεις πολύποδες
• Η πολυπεκτομή με βρόγχο (snare) αποτελεί τη μέθοδο εκλογήςπροσφέροντας την πιο ολοκληρωμένη αφαίρεση αδενωματώδους ιστού.
• Έμμισχοι πολύποδες, ανεξαρτήτως μεγέθους, μπορούν εύκολα να αφαιρεθούν με περιβρογχισμό.
• Για αδενώματα με ευρεία βάση (>2cm) συνήθως απαιτείται εκτομή σε πολλαπλά κομμάτια.
• Η πλήρης και ασφαλής αφαίρεση μεγάλων και με ευρεία βάση πολυπόδων υποβοηθείται με τεχνική ανύψωσης του βλεννογόνου από την υποκείμενη μυική στιβάδα, με υποβλεννογόνια έγχυση φυσιολογικού ορού. Η τεχνική παρέχει πληροφορίες για το εαν ο πολύποδας διηθεί τη μυική στιβάδα καθώς σε περίπτωση διήθησης ο βλεννογόνος δε ανυψώνεται και έτσι η ενδοσκοπική πολυπεκτομή δεν πρέπει να εκτελείται. Αν υπάρχει επιτυχής ανύψωσή του, ο πολύποδας αφ΄ενός μεν μορφοποιείται σε ένα ευκόλως εξαιρέσιμο σχήμα και αφ’ ετέρου η παρεμβολή ποσότητας ορού ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο διάτρησης.
• Η αιμόσταση με argon χρησιμοποιείται για καυτηριασμό οποιονδήποτε υπολειπόμενων ιστών μετά την βλεννογονική εξαίρεση.
• Για μεγάλους ορθικούς πολύποδες, η τεχνική της από τον πρωκτό ενδοσκοπικής βλεννογονιεκτομής (TEMS) με άκαμπτο ενδοσκόπιο μεγέθυνσης, φάινεται να αποτελεί την καλύτερη θεραπευτική προσέγγιση.
Με βάση τη μακροσκοπική τους (ενδοσκοπική) εικόνα, ταξινομούνται σε άμισχους όταν η βάση του προσκολλάται στο εντερικό τοίχωμα και έμμισχους όταν συνδέονται με το εντερικό τοίχωμα με την παρεμβολή μίσχου.
Αν και συνήθως λαμβάνουν προβάλλουσα ενδοαυλική (πολυποειδή) μορφή, 27-36% είναι επίπεδοι (έχουν ύψος μικρότερο από το μισό της διαμέτρου της βλάβης) και 1% εμβυθιζόμενοι. Οι εμβυθιζόμενες βλάβες τείνουν περισσότερο σε υψηλού βαθμού δυσπλασία ή είναι κακοήθεις ακόμα και όταν είναι πολύ μικρές. Τα επίπεδα αδενώματα φαίνεται να είναι καλά διαφοροποιημένα και για το λόγο αυτό εξετάζονται μαζί με τις πολυποειδείς βλάβες. Ασθενείς στους οποίους κατά την αρχική κολονοσκόπηση διαπιστώθηκαν ένα ή περισσότερα επίπεδα αδενώματα δεν έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ανάπτυξη ΚΠΕ-Ο συγκριτικά με αυτούς που είχαν μόνο πολυποειδή αδενώματα. Από την άλλη όμως, οι επίπεδες βλάβες είναι δύσκολο να ανευρεθούν κατά την κολονοσκόπηση και είναι υπεύθυνες για τις ψευδώς-αρνητικές κολονοσκοπικές εκτιμήσεις.
Οι αδενωματώδεις πολύποδες είναι εξ ορισμού συσπλαστικοί και ανάλογα με το βαθμό δυσπλασίας τους ταξινομούνται σε χαμηλής, μέτριας ή υψηλής.
Από παθογενετικής άποψης, η υψηλού βαθμού δυσπλασία θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει ένα ενδιάμεσο στάδιο στην εξέλιξη από μικρό αδενωματώδη πολύποδα σε καρκίνο και αποτελεί παράγοντα κινδύνου για μετάχρονη ανάπτυξη ΚΠΕ-Ο μετά την αφαίρεσή του.
Κλινική εικόνα. Τα αδενώματα είναι κατά κανόνα ασυμπτωματικά και συνήθως ανιχνεύονται κατά τη διάρκεια κολονοσκόπησης που πραγματοποιείται είτε για άλλους λόγους είτε στο πλαίσιο προσυμπτωματικού ελέγχου του πληθυσμού. Τα μικρά αδενώματα συνήθως δεν αιμορραγούν, καθιστώντας έτσι την εξέταση αναζήτησης λανθάνουσας απώλειας αίματος από το ορθό (FOBT) μη διαγνωστική. Αδενώματα ανευρίσκονται βέβαια στο 17-43% των ασθενών με θετική FOBT, αλλά υπάρχουν σε ασυμπτωματική μορφή και στο 32-41% των ασθενών με αρνητική FOBT.
Αδενωματώδεις πολύποδες και καρκίνος. Η National Polyp Study Workgroup αποκάλυψε, απομόνωσε, εισήγαγε και καθιέρωσε εκείνα τα χαρακτηριστικά των αδενωματωδών πολυπόδων, τα οποία αποτελούν ανεξάρτητους παράγοντες κινδύνου για τη μελλοντική ανάπτυξη ΚΠΕ-Ο. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι:
Παρά το γεγονός ότι το όφελος από την αφαίρεση των μικρών σε μέγεθος πολυπόδων δεν έχει επιβεβαιωθεί, εντούτοις η ίδια μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ενδοσκοπική αφαίρεση όλων των αδενωμάτων οδηγεί σε μείωση της επίπτωσης του ΚΠΕ-Ο έως και 90%. Για το λόγο αυτό, η εξάλειψη κάθε κολονικού πολύποδα αποτελεί τον υπέρτατο στόχο για τη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης ΚΠΕ-Ο.
Κολονοσκόπηση και πολυπεκτομή. Η κολονοσκόπηση προτείνεται ως η εξέταση εκλογής για τη διάγνωση και τη θεραπεία των αδενωματώδων πολυπόδων, καθώς προσφέρει τη δυνατότητα της ενδοσκοπικής πολυπεκτομής.
Ειδικότερα σχετικά με τις τεχνικές πολυπεκτομής:
Τέλος, μεγάλα κολονικά αδενώματα που δεν μπορούν να εκταμούν πλήρως και ασφαλώς, θα πρέπει να αφαιρούνται με τμηματική κολεκτομή.
Για περισσότερες πληροφορίες και υπεύθυνη ενημέρωση επικοινωνήστε με τον κο Όθωνα Μιχαήλ, Γενικό Χειρουργό, Διευθυντή Χειρουργικής Κλινικής Ιατρικού Παλαιού Φαλήρου και Υπεύθυνο Τμήματος Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής, Τηλ.: 2109520070, 6944435931 | Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. | http://www.omichail.gr