Η α-φετοπρωτείνη είναι η α1-σφαιρίνη, η οποία φυσιολογικά παρουσιάζεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στον ορό του εμβρύου αλλά σε ελάχιστη συγκέντρωση στην μετέπειτα ζωή. Η ανίχνευση υψηλών επιπέδων της α-φετοπρωτείνη στον ορό, υποστηρίζει ισχυρά την διάγνωση του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος (ή ηπατοβλαστώματος -υψηλές συγκεντρώσεις στον ορό των 80% - 90% των ασθενών), ιδίως σε πληθυσμούς όπου υπάρχει υψηλή επίπτωση αυτού.
Η μέση τιμή της α-φετοπρωτείνης του ορού σε ασθενείς με ΗΚΚ σε περιοχές με μεγάλη επίπτωση είναι 60,000 – 80,000 ng/mL, σε σύγκριση με 3000 ng/mL σε περιοχές με χαμηλή ή μέτρια επίπτωση του όγκου. Ως διαγνωστική τιμή χρησιμοποιείται το 500 ng/mL (500μg/L) διότι συγκεντρώσεις στον ορό κάτω από αυτή την τιμή μπορούν να ανευρεθούν σε ασθενείς με ποικιλία οξέων και χρόνιων καλόηθων παθήσεων του ήπατος, όπως οξεία και χρόνια ηπατίτιδα και κίρρωση. Ψευδώς θετικά αποτελέσματα μπορούν να απαντηθούν σε ασθενείς με όγκους ενδοδερμικής προέλευσης και αδιαφοροποίητα τερατοκαρκινώματα ή καρκινώματα εμβρυικών κυττάρων των οωθηκών ή των όρχεων.
Μία διαδοχικά αυξανόμενη συγκέντρωση α-φετοπρωτείνης, ακόμη και υπό του διαγνωστικού τίτλου, υποδεικνύει ισχυρά την διάγνωση του ΗΚΚ. Η παρουσία της α-φετοπρωτείνης δεν είναι απαραίτητη για την ηπατοκυτταρική καρκινογένεση και δεν υπάρχει αποδειξη ότι οι ηπατοκυτταρικοί όγκοι που δεν παράγουν α-φετοπρωτείνη είναι βιολογικά διαφορετικοί από τα λοιπά ΗΚΚ που αποτελούν και την πλειοψηφία των ΗΚΚ.
Η σύνθεση της α-φετοπρωτείνης από τον όγκο είναι διαρκής και εξαρτάται από την ηλικία : όσο πιο νέος ο ασθενής, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα η τιμή του ορού να αυξηθεί και τόσο μεγαλύτερο το επίπεδο που θα φτάσει. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των φύλων στην παραγωγή της α-φετοπρωτείνης. Δεν υπάρχει εμφανής σχέση μεταξύ της α-φετοπρωτείνης και των κλινικών ή βιοχημικών χαρακτηριστικών του όγκου ή του χρόνου επιβίωσης μετά τη διάγνωση. Ωστόσο, μικροί προσυμπτωματικοί όγκοι συσχετίζονται με έναν αξιοσημείωτα χαμηλότερο επίπεδο της α-φετοπρωτείνης σε σχέση με τους συμπτωματικούς όγκους. Προσπάθειες να συσχετιστεί ο βαθμός διαφοροποιήσης του ΗΚΚ με την παραγωγή της α-φετοπρωτείνης έχουν φέρει αντιτιθέμενα αποτελέσματα. Παρόλο, που δεν έχει αποδειχτεί ότι o έλεγχος για ΗΚΚ σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου βελτιώνει την επιβίωση, πολλοί κλινικοί ελέγχουν πληθυσμούς υψηλού κινδύνου με διάφορες μεθόδους, οι πιο κοινές από τις οποίες είναι η AFP και η διενέργεια υπερήχου. Ο έλεγχος του ΗΚΚ μόνο με την AFP δεν συνιστάται εκτός αν δεν καθίσταται δυνατή η διενέργεια υπερήχου. Η AFP αυξάνεται στο 70% των ασθενών με ΗΚΚ στις δυτικές περιοχές, ωστόσο ήπιες αυξήσεις βλέπουμε και σε ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα.Στο ηπατοκυτταρικό αδένωμα οι συγκεντρώσεις της α-φετοπρωτείνης είναι σε φυσιολογικές τιμές.
Παραγωγή της AFP παρατηρείται και στο εμβρυονικό καρκίνωμα (>70%)3και στο καρκίνωμα του εμβρυονικού σάκου. Ασθενείς που πάσχουν από σεμινώμα δεν παρουσιάζουν αύξηση της AFP, ενώ ασθενείς που πάσχουν από μη σεμινωματώδεις όγκους (NSGCT) των γενητικών κυττάρων των όρχεων παράγουν σε ποσοστό 60-90% AFP.
Για περισσότερες πληροφορίες και υπεύθυνη ενημέρωση επικοινωνήστε με τον κο Όθωνα Μιχαήλ, Γενικό Χειρουργό, Διευθυντή Χειρουργικής Κλινικής Ιατρικού Παλαιού Φαλήρου και Υπεύθυνο Τμήματος Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής, Τηλ.: 2109520070, 6944435931 | Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. | http://www.omichail.gr